Teknoloji Bağımlılığı

Teknoloji Bağımlılığı

Oyun bağımlılığı ile ilgili araştırmalarda gözlemenlenen verilerde bilgisayar/mobil/tablet oyunlarının yararlı olduğunu gösteren çalışmalar vardır. Kontrollü kullanımlarda yetişkinlerde; stresle baş etmede, çocuklarda; hiperaktiviteyi ortadan kaldırmada yardımcı olmaktadır. 

Çocukların 2 yaşından önce ekranla tanışmamaları onlar için en iyisidir.Sosyal medya kullanımı ise 13 yaş öncesinde sakıncalı görülmektedir. 

Bağımlılık riskinin gelişmesi büyük bir tehlikedir. Savaş, dövüş gibi oyun türleri şiddete eğilimi artırmaktadır. Ayrıca filtreleme programı olmadan kullanıldığında, çocuklar çok fazla şiddet içerikli resim, görüntü, video vb. erişim sağlamaktadır. Özellikle küçük yaştaki çocuklar bu içeriklere çok daha fazla maruz kalmaktadır.

Belirtileri

-İnternet oyunlarıyla aşırı meşgul olmak, bu durum; hem gerçek fiziksel gözlemlenilir anlamda meşguliyeti hem de zihinsel meşguliyeti kapsar.Oyun oynamıyor olsa bile oynayacağı oyunun stratejileri düşünür ve bunlara yönelik planlamalar yapar.

-Uzak kalıp oynamadığında; huzursuzluk, kaygı, üzüntü gibi yoksunluk semptomları.

-Giderek artan sürede oynamada geçirilen sürenin günden güne artması.Zaman dilimini kontrol edememesi.

-Psikolojik, sosyal anlamda zararlarını ve etkisini bilmesine rağmen oynamaya devam etmesi.

-Daha önceden ilgi duyduğu hobi aktivitelerinden uzaklaşıp bırakması.

-Eğlenceye ilgisinin azalması.

-Umutsuzluk, çaresizlik, suçluluk, kaygı gibi iyi hissetmediği düşüncelerden ve duygulardan kaçıp  değiştirmek için: oyun oynamak.

-Oyun oynama süresi konusunda ailesine, terapistine yalanlar uydurması.

-Oyunu oynama pahasına eğitim, iş, ilişki, kariyer fırsatlarını; kaçırma, reddetme, tehlikeye atma durumları olması.

Nedenleri

İnternet kullanımında temel üç motivasyonun etkili olduğunu göstermektedir.İlk olarak enerjiyi boşaltma, duyguların düzenlenmesi ve  görünür olma ihtiyacıdır. Bireyler gün boyu yaşadıkları stresli ruh halinden uzaklaşmak için internet kullanımına yönelebilmektedir. Sosyal medya kullanımında ya da oyun oynadığında kendini görünür hissedebilir. Başkaları tarafından alınan geri bildirimler, beğeniler, yorumlar kişinin görülme ihtiyacı motivasyonuna karşılık tatmin edici gelebilir. Kişiler kendilerini bu platformlarda ifade etmeye fırsat buldukları için kullanıma devam edebilmekteler. Sosyalleşme ihtiyacı karşılandığı için de internet kullanımı ilgi, çekicidir. Oyunda kazandığı sanal ödüller kişinin onaylanma ihtiyacını karşılar. Sahtede olsa; bir başarı duygusu yaşatır. Özellikle gerçek hayatta iletişime geçmekte zorlanan kişiler, sanal ortamlarda oyunlar veya tanışma uygulamaları aracılığıyla da daha kolay iletişim kurabilmektedir.

Öneriler

> Ebeveynler siber zorbalık konusunda çocuklara bilgi vermelidir.Hangi yöntemler siber zorbalığa maruz kalabilecekleri, bu durumlarla nasıl baş edebileceklerine yönelik gelişim dönemine uygun olarak çocukları bilinçlendirmelidirler.

> Planlı olarak ne kadar süre kullandığınızı not edip kaydedin, bunun için çeşitli ekran süresi uygulamalarını kullanabilirsiniz.

> Normal yaşantınızı etkileyemeyecek saatlerde ne zaman başlayıp ne zaman bitireceğinizi açıkça ‘sınır’ belirleyin.

> Artık çoğu teknoloji aletleri ebeveyn kontrolünde kilitlenebilir veya tek tek uygulamaların kullanım zamanı ayarları yapılabilmekte fakat; korku temelli olan cezalandırma yöntemiyle o an davranışlar değişse bile kısa süre sonra eskiye döner.Oyun oynarken veya internetle meşgulken onunla beraber olun.İnternetin sunduğu fırsatlardan yararlanabileceğini unutmayın.Online dersler, ücretsiz ve hızlı bilgiye ulaşma gibi pek çok konuda yararlarını kabul edin.Yaptığı şeyler üzerine veya genel internet konu içerikleri hakkında doğru iletişimi kurun.

> Her gün 5, 10, 15’er dakika azaltın.Kendi diliminizi siz belirleyin.

> Oyuna, sosyal medyaya, internet kullanımına başlamadan önce bir süre bekleyin 10dk - 15dk bekleyin.Erteleme becerinizi geliştirin.

> Telefon veya bilgisayardaki gereksiz dikkat dağıtan uygulamaları silin.

> Onun yerine onun sorumluluklarını almayın.Ödevlerini kendisi yapması, yemeğini bitirdikten sonra çöpünü dökmesi, odasını toparlaması vs.

> Uygulama bildirimlerini kapatın.Sürekli yeni bildirimler gelmesi dikkatinizi kolayca dağıtacak ve o an için yaptığınız işin verimini düşürecektir.

> İnternet dışı sosyalleşme etkinliklerinizi çeşitlendirin, geliştirin.Konserler, sanat dallarıyla ilgilenmesi, spor yapması vb.

> Sağlıklı yöntemlerden biri de rol model olmaktır.Siz teknolojiyle meşgulken, çocuğun kitap okumasını beklemek gerçekçi değildir.O oyun oynasa da siz yanında kitap okuyun.Büyükler değişmezken çocuğun değişmesini beklemek, haksızlığa uğramış hissedebilir.

Kaynakça:

•Öztürk, M. & Ögel, K., (ed.). Bağımlılık Tanı, Tedavi, Önleme. İstanbul: Yeşilay Yayınları, 1. Basım, 2019.

•Yay, M., (2019). Diijital Ebeveynlik. İstanbul: Yeşilay Yayınları, 2. Basım.

•Dinç, M., (2021). Online Kumar ve Cinsellik Bağımlılığı. Kaknüs yayınları.