Histrionik (Histeri) Kişilik Bozukluğu

Histrionik (Histeri) konversiyon(dönüşüm) kişilik bozukluğu

Kişinin kendi iç dünyasındaki çatışmanın, fiziksel olarak dış dünyaya yansımasıdır.Bireyin bilinçaltı ve çevresi arasındaki çatışmalarınında etkileriyle çıkan rahatsızlıktır.Bu durumlar, genelde bedenin ve bilincin kendini ifade etme şekline dayanır.Bu ifade biçimi birçoklarına göre bilinçaltında yatan dürtü ve bu dürtünün,bireyin çevresiyle olan yüzeysel çatışmalarından kaynaklanır.

Histrionik kelimesi dramatik ya da tiyatral anlamına gelir.Toplumun yaklaşık %4'ünde görülebilir.Kadınlarda, erkeklerden 2-3 kat fazla.Yeni bulgular tanı oranının cinsiyetler arasında eşit olduğunu göstermektedir.Somatoform bozuklardır.

Yakınlığı çok sevmelerine karşın derin bir ilişki yaşayamazlar, duyguları yüzeyseldir.Aşırı şekilde dikkat çekici davranırlar.Abartma ve her şeyi olduğundan önemli gibi gösterme eğilimleri vardır.Onlara göre insanların dikkati kendi üzerlerinde olmalı, onaylanmalı ve övgü görmelidirler, aksi takdirde sinir krizi geçirebilirler.Baştan çıkarıcı davranışlar anahtar özelliklerdendir.Çocukluk çağlarında cinsel kötü muamele öyküsüne sık rastlanır.Erkeklerde daha çok biseksüel   ilişkiler kurarlar bu durum bozuk olan çocukluk dönemi nesne ilişkileri tasarımlarının ve cinsiyet kimliğinin oturmamasının bir sonucudur.Başlangıçta izleyicileri için çok çekicidir ancak üzerlerinde sürekli dikkat gösterilmesi gerektiğinden yıpranmaya başlarlar.

Freud (histeri adını verdiği bozuklukta) tarafından konversiyon bozukluğu olarak literatüre sokulmuştur.İlk tanımlamalar da bilinçaltında yatan bir dürtü veya baskılanmış bir güdünün fiziksel belirteçlere dönüşümü şeklindedir.Konversiyon kelimesinin anlamı da dönüşümden köken alır.Histeride söz konusu olan cinsellik, artmış değil bastırılmış cinselliktir ve kadınlarda görülmekle beraber erkeklerde de görülmektedir.Freud bakış açılarına göre babanın kızına aşırı düşkün olması ile beraber bir de anneyi hor görüp onunla dalga geçiyorsa kızların anneyle kendini yarış içinde hissettikleri bir  ortam oluşacaktır.Babanın ilgisini korumak ve baba tarafından sevilme ihtiyacı için kız sürekli kendini gösterme ve  sevimli olma çabası içinde olacaktır.İleriki yaşlarda da insanlarla ilişkisinde  babayla öğrendiği kalıbı kullanarak flörtçü davranışlar gösterecek ve teşhirci davranacaktır.

Savunma mekanizmaları, normal insanlardan çok daha sık kullanmasıdır.Böylece geçmişi kendileri için daha silik bir duruma sokarlar

Başkalarına yoğun bir bağımlılık duygusu hissetmekte ve bu yüzden çevresinde insanları tutabilmek için cinsel kimliği öne çıkarma çabası.Durmaksızın, çekinmeksizin

yardım talepleri vardır.Yeni tanıştığı birisine karşı aşırı ilgili gözükebilir onunla çok

ilgiliymiş gibi sohbet eder.Karşısındaki birey ya da bireylerin olumsuz deneyimlerine karşı

aşırı duygusal tepkiler verir.Olumlu izlenim bırakabilmek için sevgi sözcükleri kullanmakta

çok bonkör davranabilir.Betimlemeleri ve kullandığı sözcükler derinlikten uzaktır.

Aldıkları ilgi konusunda o kadar seçici değildirler ve sevimli ya da aptal olarak düşünülmelerine aldırmazlar narsistiklere kıyasla.Başkalarının tepkisine bağımlılıkları zayıf benlik saygısından kaynaklansa bile, kendilerini kötü olarak görmezler borderline kıyasla.

Histriyonik kişilik bozukluğu olan insanlar için, sosyal medyada var olan arkadaşlıklar kafa karıştırıcı olabilir ve bozukluğun temel semptomlarından birine meydan okumaktan ziyade doğrulayan bir yakınlık yanılsaması sunmada yardımcı olmayabilir.Dikkat arama sosyal medyada yaygındır ve çoğu insan için zararsız olabilir, ancak histrionik kişilik bozukluğu veya buna yatkınlığı olan kişilerde psikolojik olarak yararsız olabilir.Sosyal medya, takipçilerinden kendilerine psikolojik ödüller veren resimler(Gerçek olmayan Iq ve diğer testleri yapanlar) yükleme şansı vererek, insanlara fiziksel görünümleriyle ısrarla kendilerine dikkat çekmelerini sağlayabilir.Bu çoğu insan için zararsız olabilir, ancak bu tür bağlamlar, histrionik kişilik bozukluğunun yaygınlığını saklıyor olabilir.Sosyal medya, bu bağlamda normal olsa da, çeşitli başka bağlamlarda devam ederlerse psikopatolojik olabilecek semptomları gizleyebilir.Bağımlılık yapan, zaman alan ve ödüllendirici sosyal medya dünyası, zararsız bir eğlence gibi görünebilir, ancak soru, akıl sağlığı ve histriyonik kişilik bozukluğu gibi durumların başlangıcı üzerindeki etkisi ile ilgili kalır.

-Antisosyal (sosyopat) kişilik bozukluğu

-Majör Depresyon

-İntihar

-Cinsel problemler

-Borderline (Sınırda) kişilik bozukluğu

-Madde bağımlılığı

-Dissosiyatif

-Uyku bozuklukları

-Narsist kişilik bozukluğu ile beraber görülebilir.

Belirtileri

Genelde yetişkinliğin ilk çağlarında ve 30 yaş altı bireylerde ortaya çıkar.Ama her yaş aralığında görülebilir.

➸Sürekli ilgi odağı olmak isterler.

➸Her yaptığını onaylamasını isterler.

➸Tahrik edici hareketler (teşhircilik).

➸Abartılı duygular.

➸Gereksiz ayrıntılar.

➸Düzensiz jest ve mimikler.

➸Kalıplaşmış kelime vurguları.

➸Sosyal ilişkilerindeki yüzeysel etkileşim.

➸Ani ve istikrarsız değişimler.

➸Sinir krizleri.

➸Görme bozukluğu veya kaybı.

➸İşitme bozukluğu veya kaybı.

➸İnme.

➸Felç.

➸Titreme

➸Sara (Epilepsi).

➸Hafıza kayıpları.

➸Konuşma bozukluğu.

➸Hiçbir çıkar olmaksızın kronik yalan söyleme akışkanlığı.

➸Uyku problemleri.

➸Duruş bozukluğu.

➸Kendine zarar verme.

➸Bayılmalar.

➸Sorumsuzluk.

➸Empati yoksunu.

➸Fiziki görünümünü dikkat çekmek için kullananlar.

➸Annenin ihmaliyle birlikte bu da baba ile kızını birbirine daha yakından bağlamaktadır.Bu süreçte kız çocuk, babasının ilgisini şirinlikle, sevimlilikle çekebildiğini fark eder.Böylece kız çocuğun ergenliğe gireceği döneme kadar bu şekilde devam eder. 

➸Madde kullanımı.

➸Cinsel sorunlar.

➸Evliliklerinde anlaşılmamazlık.

➸İlginç kıyafet tarzları.

➸Tuhaf makyaj kullanımı.

➸Farklı saç renkleri.

➸Kadınlarda kıyafet ve aksesuar düşkünlüğü erkeklerde ise fiziksel gücü ön plana çıkarması bakımından vücut geliştirmeye düşkünlük.

➸Bazılarının ses tonu ve bakışları çocuksudur.

➸Bazıları yüksek enerjilidir bu da davranışlarına yansıtmaktadır.

➸Başkalarıyla iyi geçinebilmek adına kendi isteklerinden kolayca vazgeçebilenlerde görülmekte.Uyumlu davranışlarla başkalarından takdir kazanır ve bu sayede sevilmeme ve yetersizlik hissinin önüne geçmiş olur.

➸Gözde meslekleri seçip göz önünde olmayı isterler.

➸Uzun süren ağlama nöbetleri yapıp dikkatleri üstene çevirerek yaşadığını belli etmeye çalışır.

➸Dikkat eksikliği.

➸Öfke nöbetleri.

➸Özgüven eksikliği.

➸Korkular.

➸İletişim kuramamak.

➸Anksiyeteler.

➸Depresyonlar.

Nedenleri

➳Bilinçaltı problemleri.

➳Genetik az olup daha çok sonradan olan durum.

➳Çevresel etmenler.

➳Önemli travmalar.

➳Çocuk gelişim ve/veya ergenlik dönemlerinde gördüğü sözel veya fiziksel istismarlar.

➳İhmaller.

➳Fiziksel veya diğer tüm ihtiyaçların karşılanmaması.

➳Ölümler.

➳Cezalandırıcılık/ reddetme.

➳Hormonel problemler.

➳Bu söyleyeceklerimde diğer tüm kişilik bozukluklarında veya bazılarında görebilmesi mümkün olandır: Bunların yanı sıra beyin kimyası ile ilgili yıllardır süre gelen çalışmalar vardır.İnsanlarda sinir sistemi oluşumunu, gelişimini ve işleyişini etkileyen, vücudun salgıladığı kimyasal maddeler bulunur.Bu sistemlerde yaşanan aksaklıklar da faktör olarak değerlendirilmektedir.

Tedavi Seçenekleri

Bu rahatsızlığa sahip kişiler, başarısız romantik ilişkilerden veya insanlarla diğer çatışmalardan kaynaklanan depresyon veya anksiyeteye sahip olduklarında genellikle tedavi ararlar.

➲ Bireysel Terapi

Kişiliğin düzgün gelişiminde psikoterapi ilk  faydalı yöntemlerden.

Güçlü iletişim süreci.

Aile ve çevreyle olumlu ilişkiler.

Belirli sosyal becerileri öğrenmek.

Öfke patlamalarına veya fevri davranışlara yol açan tetikleyicileri bilip önlemesi.

Bir programa sahip olmak.

Düzenli yeme alışkanlığı.

Düzenli uyku alışkanlığı.

Egzersizler.

➲ Grup Terapisi

Grup psikoterapisinide birlikte destelenilebilir.

➲ İlaç Tedavisi

İlaçlar genellikle başka bir akıl sağlığı sorunu varsa kullanılır.

Depresyon veya anksiyete gibi belirli semptomları hafifletmek veya azaltmak için atipik antipsikotikler ve antidepresanlar.Bu dönemlerde gerekli görürse ilaç tedavisi verebilir.Fakat bunun dışında hayat boyu sürecek şekilde ilaç kullanımı nadir hasta için gerekli olur.Azalma olmuyorsa hastaneye yatırılır.

Vakalar:

Kişiler: Tabiki en başta politikacılar ve bürokratlar.Ardından kendini sanatçı sananlar.

1.📁

American Beauty, 1999 filmi

2.📁

Mecnun, 45 yaşında erkek.Bir televizyon oyuncusudur.Konsültasyona kız arkadaşının kendisini aniden terk etmesinin ardından geliyor.

Mecnun,son derece çekici ol­duğu halde, kendisinden daha genç birisinin giyinebileceği bir tarzda giyiniyor.Üzerinde dar kot pantolon, kocaman bir madalyon var.Saçlar uzun.Görüşmenin başlarında, sevgilisini kaybettiği için yıkılmış bir adam görüntü­sünde.Saçlarını yolarak, artık kendisi için yaşamanın bir anlamı kalmadığını söylüyor.Fakat bayan danışmana olan ilgisi arttıkça teatral bir biçimde ifade et­tiği umutsuzluğu kayboluyor ve danışmana baştan çıkarıcı sözler söylemeye başlıyor.Aniden ve sırılsıklam aşık oluyor, hemen ardından sevgilisinin kendisinden bir anını ayrı geçirmesine tahammül edeme­yen bir “aşk müptelası” haline geliyor ve sonra bu denli yoğun ve kavurucu ilişkilerin ardından aşkın kaçınılmaz olarak tükenmesine katlanamıyor.Bunun­la birlikte ne zaman bir ilişkisi evliliğe doğru seyretse ilgisini kaybe­diyor kadında daha önce fark etmediği kusurlar keşfediyor, ve ilişkiyi kendisi bitiriyor.Mecnun evlilik aşamasına gelen en az altı ciddi ilişki yaşamış, fakat bu kadınlardan hiçbirisi “doğru kişi” değilmiş.Mecnun’un lokantada yemek gibi bir “tutkusu” varmış ancak kendisine eş­lik edecek birilerini bulamamaktan şikayet ediyor, çünkü çok az insan onun “ince zevklerini” paylaşıyormuş.Bay Mecnun’un lokantaya gittiğinde nasıl davran­dığını dinledikten sonra, onunla birlikte yemek yemenin bir işkence olduğu açı­ğa çıkıyor.Sipariş vermeden evvel Mecnun; aşçıbaşıyla, tatlı aşçısıyla, şarap ser­visi yapan garsonla konuşmak, her bir yemeğin nasıl hazırlandığıyla İlgili tarif­ler almak ve genellikle mutfağı veya şarap mahzenini denetlemek istiyor.Bü­tün bunlara karşın Mecnun’un beklentilerine hitap eden çok az yemek çıkıyor ve en az bir tabağı geri göndermeden yemeğini bitirmesi neredeyse olağandışı sayılıyor.

Kadınlar konusunda da aynı derecede müşkülpesent; biri faz­la uzun, öteki fazla kısa, biri çok konuşkan, öteki aşın sessiz, biri çok havalı, diğeri fazla sönük; hiçbirisi “tam olması gerektiği gibi” değilmiş.Hayatı boyunca pek çok kez psikoterapiye katılmış ve aşk ilişkileri­nin kendisi için birer yenilgi ve yıkım yaratan yapıda olduklarının farkında.Fakat danışmanın yanından ayrıldıktan sonra, görünüşte varolan içgörülerinden hiçbirisi davranışlarında fark edilir bir etki yaratmıyor.Bu gerçeğin de derinden, üzün­tü ve kendi kendine yetmenin rahatlığı içinde farkında.Mesleğinde başarılı bir insan, fakat başlangıçta yarattığı beklentiyi hiçbir zaman karşılayamamış. 20’li yaşlarındayken ciddi tiyatro oyunlarında birçok önemli rol almış.Fakat görevlerini ve büyük yükümlülüklerini yerine getirmek için gerekli zamanı ve enerjiyi vermekte hep zorlanmış.Yıllar içinde, giderek daha fazla televizyon işlerine yönelmiş ve birkaç melodramda rol al­mış.Aşkta olduğu gibi işte de sorumsuz.Her yeni işe büyük bir bağlılıkla başlıyor ve başlangıçta her şey çok iyi gidiyor fakat birkaç ay geçince başka bir şey yapmak için işi sektirmeye başlıyor.Onun ilgisini çeken şey, rol arkadaş­ları ve prodüksiyon ekibi tarafından beğenilmek ve hayranlık duyulmak, özel­likle de kadınlar tarafından.İşini yapmak bunlardan sonra geliyor.Kendisinin de yakın ilişkide olduğunu söylediği önemli ve nüfuzlu kimselerden, aktörler­den, yapımcılardan, yönetmenlerden ilk isimlerini kullanarak bahsetmekten ay­rıca zevk alıyor.Kendisi kıskandıkları ve rekabetçi oldukları için başka erkek­lerle bir arada çalışmakta büyük zorluk yaşıyormuş.Pek çok kadın arkadaşı ol­masına rağmen hiçbir zaman yakın bir erkek arkadaşı olmamış.Üç erkek kardeşin en küçüğü, en yakışıklısı ve en yeteneklisi olarak danışanımız, ana babası tarafından sürekli ödüllendirilmiş ve şımartılmış.Her zaman için oğullarının çok iyi bir geleceği olacağına inanmışlar ve iyi görünüşünü ve oyunculuk yeteneğini geliştirmesi için onu yüreklendirmişler, pahalı giysilere oyunculuk kurslarına severek para ödemişler.

Mecnun erken olgunlaşmış ve 14 yaşında erotik maceralar yaşamaya başlamış, o günden beri de hayatını mutsuz fakat heyecanlı bir melodram olarak yaşıyor.Aşk ilişkilerinde görülen aynı örüntü içinde, her yeni seansına hevesle başlıyor ve hayal kırıklığı ya da reddedilme duygularıyla bitiriyor.Tipik olarak kadın danışmanlarına aşık oluyor ve onları bir türlü aklın­dan çıkaramıyor.Böyle bir ilişkinin uygunsuz ve profesyonellik dışı olacağını bilecek kadar uzun bir süredir terapiye katılıyor olmasına rağmen, sevgisine karşılık verilmediğinde hüsrana uğruyor.Mecnun hiç ilaç kullanmamış.

3.📁

Breakfast at Tiffany’s, 1961 filmi

4.📁

Dilara, 25 yaşında bir üniversite öğrencisi kadın.

Depresyon, kişilerarası ilişkilerde zorluklar ve mesleki tatminsizlikten muzdarip olduğu için psikanalitik tedavi arayışına girdi.İlk panik atağı lisedeyken erkek arkadaşının panik atak tedavisi gördüğü sırada meydana geldi.Ondan "etkilendiğine" inanıyordu.Terapide özellikle annesiyle ilişkili olarak ailevi zorlukların üstesinden geldi ancak kendini güvensiz ve kötümser hissetmeye devam etti ve tüm bunları erkek arkadaşına yükledi.Çatışmalı ilişkileri, bir depresyon atağı geçirdiğinde sona erdi.Ölmek istediğini hissetti ve hayatını boşa harcadığını söyleyerek tedavi için danışmanlık istedi ve çalışmalar ya da kariyer için motivasyonu yoktu.Eski erkek arkadaşını hayal etti ve diğer iki erkekten ayrıldıktan sonra son derece yalnız hissetti.Yedi çocuğun üçüncüsü.Anne düşüncesizce ve alaycıydı.Anne ve kızı müdahaleci, düşünceli ve idealleştirici olabileceğinden yakın ancak çelişkili bir ilişki yaşadı.Üç yaşındayken ebeveynler bir yıllığına yurt dışına taşındı ve akrabalarının yanında yaşaması için onu terk etti.Döndüklerinde bir erkek kardeşe sunuldu.Okul yıllarındaki önemli hassasiyet onu arkadaşlıklarından koparmasına ve aşırı derecede yalnız hissetmesine neden oldu.Üniversitede başarılı oldu, arkadaşlıklar kurdu ama nedenini bilmeden sık sık reddedildiğini hissettiğini fark etti.Haftada dört kez terapide birkaç çelişki ortaya koydu, örneğin tedaviye devam etmek ve annesini desteksiz olarak tanımlamak, soğuk ve kıskanç ama yine de zorluklarla karşılaştığında hemen ona başvuruyor.Psikanaliz ilerledikçe çocuksu histrionik özellikler gösterdi; güvencesiz bir kimlik, güçlü duygusal bağımlılık, çözülme, çocuklaştırma ve kendine zarar veren durumla ilgili davranış.Seanslara birden fazla rüya getirdi ve onu endişelendiren canlı çatışma görüntüleri verdi.Yorumlama çabalarına rağmen ilerleme kaydetmedi.Paradoksal olarak, rüyaları ve çağrışımları sunumu derinlemesine psikolojik çalışmayı gösteriyordu, ancak ısrarcı geç kalması ve devamsızlığı bunun tersini yansıtıyordu.