Antisosyal Kişilik Bozukluğu (Sosyopat)

Antisosyal kişilik bozukluğu (Sosyopat)

Toplum tarafından normal kabul edilen davranışların dışına çıkılması olarak nitelendirilen durum.Burada hatırlatmak amacıyla kişiliğin nerden nasıl oluştuğunu anlamak gerek.Kişilik; doğuştan gelen, yetiştirilme ile ve çevreden kazanılan, kişinin içinde yaşadığı kültürün katkıda bulunduğu, bireye özgü davranış özelliklerinin oluşturduğu bir bütündür.Çok küçük yaşta oluşup sonradan değişemeyen özellikler değildir ve bebeğin anne karnında olduğu dönemden itibaren karakter oluşmaya başlar.Fakat kişilik gelişimi 20'li yaşlara kadar devam eder.Elbette ki erken çocukluk döneminde temelleri atılır ama hiç değişmemesi mümkün değildir.Kişilik bozukluğu yaşayan bireylerin çoğunun aile geçmişinde çeşitli kişilik bozukluklara travmalara maruz kaldığı bilinmektedir.

Kişilik bozukluklarına tanı koymak için gereken 2 ana kriter vardır:

• Bireyin kendine bakışında ve sosyal ilişkilerinde uyumun ciddi bir bozulma olması,
• Tanımlanmış en az 1 tane patolojik kişilik özelliği bulunması.

Kişilik hakkında daha fazlası sitemizde çoklu kişilik bozukluğu başlığında detaylıca var.

AKB ilk kez 1835’te Pichard tarafından “ahlaki sapma” olarak tanımlanmıştır. 1863’te Koch “psikopat” terimini kullanmıştır.John Bowlby 1944 yılında antisosyal kişilik bozukluğu ile hayatın ilk beş yılındaki anne yoksunluğu arasında bir bağlantı görmüştür.Glueck and Glueck ise 1968 yılında bu kişilik bozukluğunu geliştiren çocukların annelerinin tutarlı disiplin uygulamama ve şefkat göstermeme eğiliminde olduklarının işaretlerini, alkolizm ve fevriliğe yönelik bir eğilim bildirmiştir.

Bazı antisosyal kişilik bozukluğu(diğer adıyla psikopat,dissoyal)sahibi kişiler belirtileri çok usta bir şekilde gizleyip, olduklarından çok farklı görünebilirler.Sosyopat genel kullanım itibariyle bu kişileri karşılar.Bu kişilere yüksek işlevli psikopatlar ya da sosyopatlar da denmektedir.1952 yılında Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) karışıklığı gidermek için DSM-I’e ‘‘sosyopatik kişilik bozukluğu’’ terimini sokmuştur.Daha sonraki dönemlerde APA’nın DSM’lerinde ‘‘antisosyal kişilik’’ terimi kullanılmaya başlanmıştır.ICD-10’da ise ahlakdışı, antisosyal, asosyal.

-Paranoid kişilik bozukluğu

-Borderline(Sınırda) kişilik bozukluğu

-Histerionik

-Somatizasyon (Psikolojik bir rahatsızlığın bedende fiziksel bir belirtiye dönüşmesi.Baş,mide ağrıları vs.)

-Madde bağımlılığı

-Dikkat eksikliği

-İki uçlu duygudurum bozukluğu (bipolar diğer adıyla manik/epizod affektif bozukluk)

-Şizofreni

-Narsisistik kişilik bozuklukları ile beraber görülebilir.Ancak impulsivite(dürtüsellik), agresyon(saldırganlık) ve dolandırıcılık Narsisistik Kişilik Bozukluğu’nun karakteristik özelliklerinden değildir.Ve narsistik kişilik bozukluğu olan bireylerde çocuklukta davranım bozukluğu ve erişkin dönemde kriminal davranış öyküsü bulunmaz.

Antisosyal kişilik bozukluğu kadınlarda çok nadir görülür.Erkeklerde % 3, kadınlarda % 1.Başka kaynaklarda erkeklerde %3,3 kadınlarda %0,9.ASKB tanısı en sık 26-40 yaşları arasında konmaktadır.Genç erişkinlerde 45 yaş üzerindekilere göre daha sık rastlanmaktadır.Cezaevlerinde görülme sıklığı %75’lere kadar yükselebilir.

Zekasında azalma olmadığı halde başlıca duygu ve alışkanlıklardan kaynaklanan bozukluk.

Sosyopat ve psikopat farkı nedir?

Psikopat antisosyal kişilik bozukluğu hastalarına verilen bir isimdir.Sosyopat ise genel olarak bu kişilerin toplum içinde kendilerini ustaca gizleyebilen yüksek işlevli olanlarına verilen isimdir.

Belirtileri

⚫️Toplumsal kuralları reddetmek.

⚫️Psikolojik, fiziksel ve cinsel şiddetin her türlüsünü (hayvan veya insan olması fark etmez) uygulayabilmesi.

⚫️İletişim eksikliği.

⚫️Diğer insanlarla ortak duygusal ilişkiler kurmak, yürütememek.

⚫️Yasalara uymakta zorlanma uymayı reddetmek.

⚫️Okul ve iş hayatı gibi yerlerde disiplin ve düzene uymamak.

⚫️Benmerkezci ve sadece kendi isteklerini, ihtiyaçlarını önemseyen bir tutum içinde olmak.

⚫️Diğer insanlara sıkıntı vermek.

⚫️Her zaman haklı olduğunu düşünmek ve diğer insanların düşüncelerini önemsememek.

⚫️Yalan söylemek.

⚫️Manipüle etmek.

⚫️Gerçekleri çarpıtma.

⚫️Başkalarının hakkını çalmak.

⚫️Kimliğini gizlemek.

⚫️Palavra atmak.

⚫️Başta kendi canını bile hiç etmek.

⚫️Herkesi ve her şeyi tehlikeye atmak.

⚫️Sürekli suça meyilli potansiyele sahip olmaları.

⚫️Madde bağınlılığı.

⚫️İlaç istismar veya bağımlılığı.

⚫️Empati kavramlarından tamamen yoksun olmak.

⚫️Başka insanları da tehlikeli eylemler için örgütleyebilme, çeteleşme.

⚫️Sadizm haz doyumu.

⚫️Antisosyal kişilik bozukluğu olan bireylerin, intihar niyeti olmadan kendine kasıtlı veya doğrudan vücuduna zarar vermesi olguları çok sık görülmektedir.

⚫️Öfke kontrolünü sağlayamama.

⚫️Çabuk sinirlenmek.

⚫️Dürtülerine göre kontrolsüzce davranmak.

⚫️Sorumsuzluk.

⚫️Ani değişken davranışlar yapabilmesi.

⚫️Kıskançlıklar.

⚫️Zorbalık.

⚫️Eğitimlerinde başarısızlıklar.

⚫️İleri derecede “sabit fikirli“.

⚫️Kararsız tavırlar.

⚫️Ulaşılmayacak hedefler belirleyip harekete geçmemeleri.Daha öncede cesur olduğunu belirtmiştim evet çünkü dürtülerine göre davranış bozukluğundan dolayı.

⚫️Daha fazlasını arzulamak.

⚫️intikam alma dengesizlikleri.

⚫️Kendilerinin lanetlenmiş olarak gördükleri.

⚫️Bazıları bazende karizmatik ve zekidir ancak bunları diğer insanları kandırmak için kullanırlar.

⚫️Cinsel ayrımsızlık.

⚫️Cinsel taciz.

⚫️Sosyal medya tacizcileri

⚫️Sahte bioenerjiciler,gerçek olmayan koçluk eğitimcileri,falcılar,cinciler,astrologlar.

⚫️Hırsızlık.

⚫️Uyku bozuklukları.

⚫️Yakalanmadığım sürece her şeyi yapabilirim.

⚫️İntihar.

⚫️Kimsesizler yurtlarında olmaları.

⚫️Diktatörler.

⚫️Hayvanlara işkence edenler.

⚫️Medyada sesini duyurmak için her yolu deneyen şahsiyetler.

⚫️Anksiyeteler.

⚫️Depresyon.

Bütün bunların yanında hastaların bu davranışları ve özellikleri sergilemesinin altında herhangi bir başka tıbbi ya da psikiyatrik problem bulunmamalı, herhangi bir madde ve ilaç etkisinde olmamalıdırlar.ASKB tanısı için kişi en az 18 yaşında olmalı, 15 yaşından önce davranım bozukluğu kriterlerini karşılamalı ve antisosyal davranışlarına devam etmelidir.

Nedenleri

Diğer kişilik bozukluklarında olduğu gibi antisosyal kişilik bozukluğunun nedenlerini belirlemek kişiliğin gelişim boyunca sürekli olarak inşa edilen bir unsur olduğu düşünüldüğünde çok çeşitli değişkenleri hesaba katmayı gerektiren karmaşık bir süreçtir.

⏺Büyük oranda genetik faktörler.

⏺Çevresi.

⏺Çocuk gelişim ve/veya ergenlik dönemlerinde gördüğü sözel veya fiziksel istismarlar.

⏺İhmaller.

⏺Gelişim dönemlerindeki travmalar.

⏺Ailedeki şiddetli geçimsizlik.

⏺Göçler.

⏺Savaşlar.

⏺Salgınlar.

⏺Kayıplar.

⏺Yetersiz beslenme.

⏺Bu söyleyeceklerimde diğer tüm kişilik bozukluklarında veya bazılarında görebilmesi mümkün olandır: Bunların yanı sıra beyin kimyası ile ilgili yıllardır süre gelen çalışmalar vardır.İnsanlarda sinir sistemi oluşumunu, gelişimini ve işleyişini etkileyen, vücudun salgıladığı kimyasal maddeler bulunur.Bu sistemlerde yaşanan aksaklıklar da faktör olarak değerlendirilmektedir.

⏺Amigdala sorunu.Beyin sapının üzerinde, badem görünümünde birbiriyle bağlantılı iki parçadan oluşan bir yapı olup; duygular ve düşünceler arasındaki uyumun ya da uyumsuzluğun da merkezi olarak görülmektedir

⏺Duygusal zekanın yetersizliği.

⏺Katı disiplin.

⏺Aşırı şımartı.

⏺Evlatlık alınan bireyde görülebilen travmalar.

⏺Düşük eğitim düzeyi.

⏺Durmadan yapılan iş değişiklikleri.

⏺Düzensiz evlilikler.

⏺Çoğunlukla geniş ailelerden geldiğini göstermiştir.

⏺Testesteron daki sorunlar.

⏺Kortizol ve serotonin seviyelerindeki dengesizlik veya yetersizlikleri.

Tedavi Seçenekleri

Kanadalı araştırmacı Robert D. Hare tarafından geliştirilen PCL-R (Psikopati Kontrol Listesi kullanılmaktadır.

Ayrıca MMPI kişilik testinde de psikopatiyi ölçen bir alt test bulunmaktadır.

Tüm kişilik bozuklukları A,B,C şeması içindekiler yaşam süresi boyunca devam etmesi muhtemel bir gerçektir.Ancak bu semptomların şiddetini azaltamayacağınız veya işleyişinizi iyileştiremeyeceğiniz anlamına gelmez.

Bu kişiler genelde aile ve yakınlarının yaşadığı problemler neticesinde, kendi madde ile alkol sorunlarıyla ilgili ya da adli vaka olarak danışmanların karşısına gelir.Bu seviyede de çözüm kolay sağlanamamaktadır çünkü onlara  göre normal gelmektedir ve de yukarda belirtilen kuralları tanımamak,sadece kendisini bilmek.

✔️Bireysel Terapi

Kişiliğin düzgün gelişiminde psikoterapi ilk  faydalı yöntemlerden.

Esas olarak bu bozukluk hakkında farkındalık oluşturmak, kendine ve çevresine verebileceği zararları önlemek ve kişilik yapısının bozulmasına sebep olan travmalar varsa bunların iyileştirilmesine yöneliktir.

Güçlü iletişim süreci.

Aile ve çevreyle olumlu ilişkiler.

Mesafe ihtiyacına saygı duyulmalı.

Belirli sosyal becerileri öğrenmek.

Bir programa sahip olmak.

Düzenli uyku rutini.

Egzersizler.

✔️Grup Terapisi

Grup psikoterapisinide birlikte destelenilebilir.

✔️İlaç Tedavisi

İlaçlar gerektiği zaman kullanılabilir fakat tedavinin ana unsuru psikoterapidir.

Depresyon veya anksiyete gibi belirli semptomları hafifletmek veya azaltmak için atipik antipsikotikler ve antidepresanlar.Bazı ilaçlar düşünme esnekliğini artırmaya yardımcı olabilir.Durumlarına göre fluoksetin,depakote veya lamotrijin,lityum, divalproeks essitalopram,duloksetin tercih edilebilir.Son zamanlarda, klozapin adı verilen antipsikotik ilaç, antisosyal kişilik bozukluğu olan erkeklerde semptomların iyileşmesinde umut verici sonuçlar vermiştir.Azalma olmuyorsa hastaneye yatırılır.

Karbamazepin dürtü belirtilerini kontrol altına alınmasında yardımcı olabilmektedir.Bunların yanı sıra selektif serotonin gerialım inhibitörleri (SSRI) kullanılması öfkenin ve kişilik bozukluğu belirtilerinin kontrol altına alınmasında yardımcı olabilmektedir. 

✔️Bilişsel davranışçı terapi

Tedavi Edilmezse

Zaten çevrelerine ve kendilerine zarar verme potansiyelleri yüksek kişilerdir.İstismar,şiddet,alkol ve diğer madde bağımlılığı,ciddi maddi ve manevi kayıplar ihtimaller dahilindedir.Çünkü antisosyal ve diğer çoğu kişilik bozukluğu olan kişiler kendi durumlarının farkında değildir.

Vakalar:

Kişiler: Tarihe kara leke olarak düşen diktatörler, Adolf hitler,Josef stalin,Saddam hüseyin,

1.📁

Hannibal Lecter film serisi.

2.📁

Dexter dizisi.

3.📁

Naked, 1993 filmi.

4.📁

Joker, 2019 filmi.

5.📁

Mindhunter dizisi.

6.📁

Naturel Born Killers, 1994 filmi.

7.📁

We Need to Talk About Kevin, 2011 filmi.

8.📁

Mecnun,yirmi altı yaşında erkek.Bir intihar girişiminin ardından bulunduğu hapishaneden psikiyatri merkezine gönderilmiş.Mecnun daha önceden de üç intihar girişimi ve çok kereler yasalara aykırı davranışları olmuş.Mecnun annesi uyuşturucu bağımlısı bir hayat kadınıymış.Babasının kim olduğunu bilmiyor.Genç yaşlarından başlayarak çok ciddi davranış sorunları olmuş.Okulun ilk günü diğer çocuklarla kavga etmeye başlamış ve ilkokuldayken defalarca hayvanlara işkence ederken yakalanmış.Dokuz yaşındayken henüz bebek olan kardeşini birinci katta olan dairelerinin camından dışarı atmış ve bebeğin kemiklerinin çok yerinden kırılmasına neden olmuş.Çocukluğu süresince, uzun yıllarını çocuk yurtlarında ve bakıcı ailelerin yanında geçirmiş, fakat bunların hiçbiri uzun süreli olmamış.Bazı zamanlarda, 8 kadar torununa bir arada bakan anneannesinin yanında kalmış.Mecnun, uyuşturucu kullanmaya 10 yaşında başlamış.Ergenliğinin ilk yıllarında bir çeteye katılmış ve uyuşturucu satışı, bahis gibi işlere girişmiş; 13 yaşında baba olmuş.Daha 17 yaşına gelmeden hırsızlık, yasadışı madde bulundurma, tecavüz gibi suçların da dahil olduğu çeşitli suçlardan defalarca tutuklanmış, fakat yaşı küçük olduğundan bir dizi uyan alıp serbest bırakılmış.Sürekli olarak okuldan kaçarmış ve sonunda 15 yaşında okulu bırakmış.Bunun ardından, uyuşturucu kullanan ve satan çete arkadaşlarıyla birlikte sokakta yaşamaya başlamış.17 yaşında, bir bar kavgasında bir adamı bıçaklamaktan iki yıl hapis cezasına çarptırılmış.Hapiste bulunduğu sürede, kendisini çarşafla asarak intihara teşebbüs etmiş.Bunun sonucunda, haftalarca revirde kalarak hapishanedeki işlere katılmak zorunluluğundan muaf olmuş.23 yaşına kadar görmediği ve bakımını üstlenmediği beş çocuğu olmuş.Keyfi yerindeyken çekici, komik ve sosyal olabilen,manipülatif bir insan.Fakat uyuşturucu kullandığında ya da keyfi yerinde olmadığında son derece sinirli ve insafsızca yıkıcı olabiliyor.Pek çok kereler aşın doz uyuşturucuya maruz kalmış ve bunların çoğu kasıtlı olmuş.Şimdiki de bunların dördüncüsü.Mecnun hastaneye yatırıldığında tipik bir kişilik örüntüsü sergiliyor.Önce, düzelmiş ve daha iyi olmuş gibi görünüyor, hastane personeline ve diğer hastalara yardımcı oluyor.Fakat daha sonra koğuşunda sorun çıkarmaya başlıyor ve diğer hastalar, sigara içme hakkı, giriş çıkış izni, fazladan ilaç gibi konularda isyana teşvik ediyor.Bulunduğu en son hastanede, 60 yaşında bir kadın hastayla cinsel ilişki esnasında yakalanmış.