Mutlu, sağlıklı hafta sonları ve iyi okumalar dilerim! Karantinada olduğumuz şu günlerde, çocuğa ve çocuğun iç dünyasına merak duyan herkesi ufak bir yolculuğa çıkarmak istiyorum! Bu yolculukta sevgili Haluk YAVUZER’in “Resimleriyle Çocuk” eseri bana rehber olurken sizlere ışık olup eşlik edecek.
İlk olarak kitabın yazarından bahsetmek gerekirse; 1944 yılında dünyaya gelen Haluk YAVUZER, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Pedagoji bölümünden 1965 yılında mezun olmuş, 1971 yılında ise yine aynı bölümde doktorasını tamamlamıştır. Doktora eğitiminden sonra Londra Üniversitesi’nde Çocuk Psikolojisi ve Eğitimi ile Çocuk Suçluluğu konusunda incelemeler yaptıktan sonra Türkiye’de ebeveynlerin çocuklarını tanıması ve onlarla sağlıklı iletişim kurabilmelerini sağlamak için 1989 yılında faaliyete geçen Ana Baba Okulu projesine öncülük etmiş ve bu projeye ek olarak yurtiçi ve yurtdışında yayınlanan çok sayıda bilimsel çalışmaya imza atmıştır. Buna örnek olarak 0-6 yaş Evde Çocuk Bakım ve Eğitim Elemanı Yetiştirme Projesinin eğitim koordinatörlüğü, TÜBİTAK Eğitim ve İletişim Projeleri Değerlendirme Komisyonu üyeliği gibi görevleri gösterilebilir. Ana-Baba ve Çocuk, Anne Olmak, Çocuğu Tanımak ve Anlamak, Çocuğunuzun İlk 6 Yılı, Çocuk Eğitimi El Kitabı Çocuk Psikolojisi, Çocuk ve Suç, Gençleri Anlamak, Okul Çağı Çocuğu ve Taş Sektirirken Anıların Suyunda adlı eserleri kaleme alan Haluk YAVUZER, halen İstanbul’daki özel bir üniversitede profesör unvanıyla öğretim üyeliği yapmaktadır.
Gelelim bugün ele alacağımız, bize eşlik edecek olan “Resimleriyle Çocuk” kitabımıza… Kitabın önsözüne baktığımızda kitabın içinde bulunan uygulamaların 1500 çocuk ile yapılan bir çalışma temeline dayandığını ve bunun yalnızca bir resim yorumlama uygulaması olmadığından bahsedilmektedir. Temeli oluşturan 1500 çocuğun ilk olarak anne ve babaları ile yapılan görüşmelerde öz geçmişlerine ve soy ağaçlarına ait temel bilgiler alındığı, bazı çocuklara zekâ ve kişilik testleri uygulanarak çeşitli mülakatlar gerçekleştirildiği ifade edilmiş, çocuklar geniş bir çerçevede tanınmak istenmiştir. Bu görüşmeler, testler ve mülakatlar sonucunda elde edilen bilgiler ile çocukların yaptıkları resimlere ait yorumlardan elde edilen bilgilerin tutarlılığı değerlendirilmiştir. Bu noktada Haluk YAVUZER, resim yorumlama ile ilgili çok kıymetli bir noktaya parmak basmıştır; kaleme aldığı eseri sadece çocukların resimlerine bakarak çocuklar hakkında net bir yargıya varma aracı olarak değil diğer tekniklerin de kullanıldığı noktada çocuğun resimleriyle çeşitli tekniklerden elde edilen verileri destekleyebilecek bir araç olarak kullanılmalıdır, bir çocuğun dünyasını sadece resimlerine bakarak yorumlamak tek başına yeterli değildir.
Kitabı genel olarak ele aldığımızda; kitabın iki ana bölümden oluştuğu, ilk bölüm olan “Çocuk Resmine Kuramsal Yaklaşım” bölümünde çocuk resmi incelemenin tarihçesinden başlayıp psikolojik tanıda resmin rolü, çocuk resmine ait yaklaşımlar, çocukların yaş aralıklarına göre adlandırılmış resim evreleri, çocuk resimlerinde en sık işlenen konular gibi çeşitli konularda teorik bilgiler sunulduğu, her başlığın çeşitli zengin görsellerle desteklendiği söylenebilir. Birinci bölümde;
“4-7 (2 yaştan 14 yaşına kadar belirli yaş aralıkları verilmiş ve tümü ayrı ayrı ele alınmıştır) yaş aralığındaki bir çocuğa ait çizimlerde hangi özellikler bulunmalı?”
“Bir insan figürü çiziminde hangi yaş aralığında hangi uzuvlara dikkat edilmeli?”
“Ağaç, ev figürleri çiziminde hangi mesajlar saklı olabilir?” başta olmak üzere bir çocuğun resmini elimize aldığımızda hangi ayrıntıların bize neler anlatabileceğini öğrenme fırsatı sunulmuş oluyor.
İkinci bölüm ise “Zeka, Kişilik ve Yakın Çevre Özelliklerine Göre Çocuk Resminin Değerlendirilmesi” temel başlığı; çocuğun başkalarıyla yaşadığı ilişkilerin göstergesi olarak resim, yakın çevre özelliklerinin yansıması olan resim, zihinsel gelişimin göstergesi olarak resim, ilgilerine göre çocuk resimleri, çocuğun bireysel özelliklerini yansıtan resimler şeklinde alt başlıklara ayrılmış ve her alt başlık için çeşitli resim örnekleri çocuğun gelişimsel özellikleri başta olmak üzere ailesine ait özellikler verilerek bu doğrultuda yapılmış yorumlamalar da okuyucuya sunulmuştur.
Kitap, biz okuyuculara çocuğun iç dünyasına derin bir yolculuk yapma, bu kitapla karşılaşana kadar belki göz ucuyla bile bakmadan “güzel olmuş, aferin” dediğimiz çocuk resimlerine birkaç adım daha yakından bakma imkânı sağlıyor. Üstelik bunu önce teorik bilgileri, ince detayları verdikten sonra zengin görsel sunumu ile pratiğe dökebilme fırsatı vererek yapıyor. Bir psikolojik danışman adayı olarak Haluk YAVUZER’e ait bu eser ile ilk tanıştığımda kendimi çok şanslı, bir o kadar bilgi arşivime yoğun katkılar sağladığını hissetmiştim.
Ebeveynler ve bakım verenler, ruh sağlığı uzmanları, çocuk gelişim uzmanları, hayatının ya da mesleğinin merkezinde çocuklar olanlar… Kimi çocuk çok sessizdir, kimisi çok aktif ya da atılgan… Kimisi yalnızlığı sever, kimisi kalabalığı, arkadaşlarıyla eğlenmeyi… Kimisi derdini bağırarak, çığlıklar atarak anlatırken kimisi dünyaya küserek anlatır. Hep karamsar değil elbet, kimi çocuk mutluluğunu derin kahkahalar ile yaşarken kimisi mutluluğunu bile sessizce yaşar. Bazı çocukların heyecanlandıklarında yüzleri kızarır bazılarının suratında ise yalnızca donuk bir ifade görür, anlam veremezsiniz… Bu kitapla birlikte çocukların tek bir çizgisinin bile ne anlam ifade ettiğini gördüğünüzde şaşırıp kalacağınızı, onları yalnızca kurdukları sözlü iletişimle değil çizgileriyle de anlamaya başlayabileceğinizi düşünüyorum. Tabii ki yalnızca çizgileri ile değil, resimler bizler için tek başına yalnızca ipuçları…
YORUMLAR:
0 comments: